Τα χαρακτηριστικά «κίτρινα λουλούδια» ή η «εκκλησία» του Φλαμανδού ζωγράφου ήρθαν μετά από μια μακροχρόνια ατομική προσπάθεια του Vincent.
Πριν από 2 χρόνια παρευρέθηκα σε μια ιδιαίτερη έκθεση στο Άμστερνταμ με τίτλο «Van Gogh: In search of Vincent», ενώ στην εισαγωγή της έκθεσης ξεχώρισα την ελληνικής καταγωγή λέξη «autodidact». Στον 19 αιώνα οι ζωγράφοι καλλιεργούσαν το ταλέντο τους σε Ακαδημίες στο πλάι κάποιου εδραιωμένου ζωγράφου. Αντίθετα με τη διαδεδομένη πρακτική, ο Vincent Van Gogh καταγόμενος από μια αγροτική οικογένεια της Ολλανδικής υπαίθρου με την παρότρυνση του αδερφού του Theo, ξεκίνησε ν’ ασχολείται με το σχέδιο. Παρατηρώντας τα περιγράμματα σε κάποια βιβλία, σχεδίαζε μόνος του και παρά την «προχειρότητά» τους, δεν σταμάτησε να εξελίσσεται.
Παραθέτοντας σε ελεύθερη απόδοση ένα από τα γράμματα που έστειλε στον αδερφό του, σχετικά με τον πορεία του στη ζωγραφική ο Vincent λέει: «ευελπιστώ να τα πάω καλύτερα στο πέρασμα του χρόνου. Προσωπικά, νιώθω ιδιαίτερα ευχαριστημένος από αυτό το σχέδιο, αλλά, ξέρεις πιστεύω πως γίνεσαι σε καλός σε κάτι με το ν’ ασκείσαι σε αυτό και να το προσπαθείς. Θεωρώ καθήκον ενός ζωγράφου να μεταφέρει μια ιδέα μέσα στη δουλειά του» (Χάγη, 27/11/1882). Με τρεις λέξεις οι θεωρητικοί της έκθεσης αποκάλεσαν αυτό το σκεπτικό «Practice Makes Perfect». Μετά από πολλές προσπάθειες λοιπόν, ο Vincent έγινε ο γνωστός σε όλους μας Van Gogh χαρίζοντας μερικούς από τους ωραιότερους πίνακες που έχουν ποτέ δημιουργηθεί.
Κρατώντας αυτό το φωτεινό παράδειγμα, σκέφτομαι μια φοιτήτρια παιδαγωγικών στο Βέλγιο που έφτιαχνε στο σπίτι τσάντες και κοσμήματα για να συμπληρώσει το χαρτζιλίκι της, σκέφτομαι τη μητέρα της κολλητής μου που φιλοτεχνεί υπέροχα πράγματα κι έχει διακοσμήσει μόνη της το σπίτι της, σκέφτομαι έναν συγγενή μου που κατασκευάζει ένα σωρό κοστούμια και νιώθω πως το να είσαι αυτοδίδακτος σε κάτι είναι υποτιμημένο στον αιώνα της διάδοσης των πληροφοριών και του υπερπολλαπλασιασμού των πτυχιούχων. Αν αναλογιστούμε πως πολλοί μεγάλοι έλληνες συγγραφείς διδάχτηκαν μόνοι τους κάποια ξένη γλώσσα, ή πως ακόμα κι ο φιλόσοφος Αριστοτέλης προτιμούσε να κάθεται σπίτι και να μελετά βιβλία από το να πηγαίνει στη φιλοσοφική στοά που σύχναζαν οι συνομήλικοί του, καταλαβαίνω που μπορούν να φτάσουν όλοι αυτοί που αφιερώνουν τον προσωπικό τους χρόνο σε κάτι δημιουργικό.
Το 2015 έχουμε ένα σωρό σύγχρονα τεχνολογικά και μη εργαλεία για να γίνουμε κι εμείς αυτοδίδακτοι σε κάτι και μάλιστα να «γίνουμε καλοί προσπαθώντας το». Υπάρχουν δεκάδες ιστοσελίδες πανεπιστημίων κι ανεξάρτητων εκπαιδευτικών μονάδων που διαθέτουν δωρεάν μαθήματα από απόσταση, εκμάθησης ξένων γλωσσών, ενώ στις κοινότητες των περιοχών που κατοικούμε υπάρχουν ένα σωρό ανεξερεύνητες δυνατότητες. Στη δική μου ματιά, τα υλικά, οι τέχνες και ο χρόνος υπάρχουν, μένει μόνο η θέληση για προσπάθεια.
Κλείνοντας, μου έρχεται στο νου το μότο «από τις αποτυχίες μπορείς να μάθεις πολλά πιο χρήσιμα πράγματα από ότι στις επιτυχίες».
Γράφει ο Αναστάσης Πινακουλάκης
Connect with us