Η γοητεία της “άσχημης” ομορφιάς σ’ έναν κόσμο που επιβάλει το όμορφο

Σε μια συζήτηση που είχαμε πρόσφατα στο πλαίσιο ενός μαθήματος για την Ιστορία του Νεοελληνικού Θεάτρου, κάναμε έναν ευφρόσυνο ορισμό για τον έρωτα. «Ο Έρωτας είναι μπαρόκ. Ένα πολύτιμο ακατέργαστο διαμάντι, που λειαίνεται στα χέρια δύο εραστών». Η ομορφιά σχηματοποιημένη ή μη, ίσως να μην είναι και τόσο αντικειμενική, καθώς παρεμβάλλεται ένα εξίσου σημαντικό μέγεθος, η γοητεία. Αλλά ας αφήσουμε τα μπαρόκ διαμάντια και τις φιλοσοφίες για τον έρωτα. Με την εδραίωση του facebook, έχουμε την τάση να αποθανατίζουμε στιγμές της καθημερινότητας μας, να ποζάρουμε, να φοράμε «τα καλά μας» και φυσικά μετά να ελέγχουμε κάθε λίγο το πόσο αρέσουμε μέσα από τα like και τα σχόλια των διαδικτυακών μας φίλων.

Στον κόσμο λοιπόν, που προωθεί το όμορφο (κι ας ζει με την ασχήμια), υπάρχουν πολλοί άνθρωποι ά-σχημοι, που διακρίνονται από μια σπάνια γοητεία. Μια φίλη πιστεύει πως «είναι πιο ενδιαφέρον από έναν ωραίο άντρα, ένας άντρας-φυσιογνωμία». Όλες εκείνες οι ατέλειες που κατοικούν στο σώμα μας, (πεταχτά αυτιά, έντονο σαγόνι, μεγάλη μύτη, τα δάχτυλα των χεριών) είναι κάτι που δεν μπορούμε να διαπραγματευτούμε, οπότε δεν έχουμε παρά να τ’ αναδείξουμε. Κάνοντας έναν περίπατο στην Αθήνα, βλέπω πολλές μη-όμορφες κοπέλες που έχουν βρει ένα σωρό τρόπους ν’ αναδεικνύουν τη μοναδικότητά τους χωρίς να κουβαλούν τις ανασφάλειες που είχαμε συνηθίσει στο παρελθόν. Αλλά ακόμα και εκείνοι που θ’ αποκαλούσαμε χωρίς ενδοιασμό όμορφους, ίσως τελικά γοητεύουν τα μάτια που τους κοιτούν εύκολα, αλλά τελικά τα μάτια να ερωτεύονται τα σημεία εκείνα που διαφέρουν από το γενικό κανόνα της ομορφιάς. Ανατρέξτε κι εσείς στον πρώτο σας έρωτα, τι σχήμα δίνουν τα μάτια των αναμνήσεων σας;

Στο χώρο του κινηματογράφου, βλέπουμε μια μεταστροφή στα μεγάλα κινηματογραφικά ινδάλματα της νέας γενιάς. Ποιος μπορεί να διαπραγματευτεί τη γοητεία του Johnny Depp ή της Eva Green; Μια από τις δημοφιλέστερες πρωταγωνίστριες, η Emma Stone (πρόσφατη μούσα του Woody Allen) ξεχωρίζει για το ά-σχημο πρόσωπό της, όντας ταυτόχρονα μια πολύ οικεία φυσιογνωμία. Ο Edwart Norton στο ίσως σχετικό με το άρθρο, Fightclub ή στο πρόσφατο Birdman κουβαλά μια σπάνια γοητεία που πολλοί όμορφοι καλοπληρωμένοι ηθοποιοί δε θα μπορούσαν να επιτηδεύσουν. Ο δικός μας Νίκος Κουρή επιβεβαιώνει τον κανόνα «η μύτη στον άντρα είναι γοητεία» έχοντας αρκετές θαυμάστριες.

Στην ποπ κουλτούρα, σε αντίθεση με τις προηγούμενες δεκαετίες όπου οι ά-σχημες τραγουδίστριες αποβάλλονταν από το σύστημα της επιτυχίας, βλέπουμε ένα σωρό νέους καλλιτέχνες που γνωρίζουν επιτυχία καθαρά λόγω των τραγουδιών τους και ίσως της εμφάνισης τους που δεν χωρά σε καλούπια. Οι Lorde, Charli XCX, Weeknd, Meghan Trainor, Ed Sheeran εδραιώθηκαν στο χώρο της μουσικής παρουσιάζοντας απλώς καλά κομμάτια, ενώ καλλιτέχνες όπως η Lady Gaga, η Jessie J και η P!nk δε διστάζουν να τσαλακώσουν την «ομορφιά» τους μέσα από τα βίντεο κλιπ και τις ζωντανές εμφανίσεις τους.

Προσωπικά, θεωρώ πως είναι πιο ενδιαφέρον σε μια φυσιογνωμία, αυτό που εκπέμπει, οι χειρονομίες, η στάση του σώματος, το υφόχρωμα της φωνής, όλα εκείνα τα πράγματα που προκαλούν τη γοητεία. Εξάλλου, ο κάθε άνθρωπος έχει το «σχήμα» του κι αυτό τον κάνει ξεχωριστό. Ίσως τελικά, να μην έχει και τόση σημασία αυτό που κουβαλούν οι άνθρωποι, αλλά αυτό που «κατασκευάζουν» μαζί με κάποιον άλλο. Μια ανορθόδοξη παρέα, ένα «αταίριαστο» ζευγάρι, μια πλατωνική γνωριμία είναι για μένα η ομορφιά της ζωής, η ομορφιά που δε χρειάζεται like για να υπάρχει, παρά μόνο δύο μάτια να την κοιτούν και να τη νιώθουν. Like λοιπόν σε αυτό που θα δείτε στον καθρέφτη του δωματίου σας αφού τελειώσετε την ανάγνωση αυτού του άρθρου.

Γράφει ο Αναστάσης Πινακουλάκης