Όταν η επιστήμη κάνει λάθος..

Μια απλή ιδέα διέπει την επιστημονική κοινότητα: «πίστεψε αφού πρώτα επαληθεύσεις ξανά και ξανά» Τα αποτελέσματα των επιστημονικών ερευνών πρέπει κάθε φορά να επαληθεύονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο για να ισχύουν καθολικά.

Αυτή η απλή αλλά ισχυρή ιδέα έχει γεννήσει έναν απίστευτο μέγεθος γνώσης από την έναρξη της μοντέρνας επιστημονικής θεώρησης τον 17 αιώνα μέχρι και σήμερα.  Όμως η επιτυχία πολλές φορές φέρνει εφησυχασμό. Πολλά επιστημονικά ευρήματα κυρίως από την ακαδημαϊκή κοινότητα  είναι συνήθως αποτελέσματα υποδεέστερων πειραμάτων και φτωχών αναλύσεων.

Το 2012 μια εταιρεία βιοτεχνολογίας η Amgen ανακάλυψε ότι μπορούσαν να επαληθεύσουν μόλις 6 στις 53 σημαντικές έρευνες πάνω στον καρκίνο. Λίγο νωρίτερα ερευνητές της εταιρείας Bayer κατάφεραν να επαληθεύσουν μόλις το 1/4 παρόμοιων ερευνών ενώ πολλοί προγραμματιστές είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι τα 3/4  των ερευνών πάνω στον τομέα της πληροφορικής είναι χωρίς καμία ουσία. Το 2000 με 2010  επίσης περίπου 80.000 ασθενείς πήραν μέρος σε κλινικές δοκιμές από έρευνες όπου αργότερα διαπιστώθηκε ότι είχαν αρκετές ατέλειες.

• Δες ακόμα: Διάσημες επιστημονικές θεωρίες οι οποίες αποδείχτηκαν λάθος!

Ακόμα όμως και όταν ατελείς έρευνες τις περισσότερες φορές δεν θέτουν σε κίνδυνο τις ζωές των ανθρώπων  σπαταλούν τεράστιους πόρους σε χρήμα και χρόνο από ανθρώπους της επιστημονικής κοινότητας.

Μια εξήγηση για αυτό είναι ο αυξανόμενος ανταγωνισμός. Την δεκαετία του 1950 όταν η μοντέρνα επιστήμη έπαιρνε επιτέλους μορφή μετά και τις εφαρμογές της στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, ήταν ακόμα μια ασχολία για λίγους καθώς ολόκληρη η επιστημονική κοινότητα αριθμούσε σε μερικούς χιλιάδες ανθρώπους. Όταν όμως ο αριθμός αυτός αυξήθηκε στα 6 με 7 εκατομμύρια οι επιστήμονες έχασαν την αίσθηση της ποιότητας στην δουλειά τους καθώς  κυριαρχούσε η λογική του ή δημοσιεύεις κάτι ή χάνεσαι τελείως από τον επιστημονικό κύκλο.

Το κυνήγι μια καλής καριέρας ιδιαίτερα στο ακαδημαϊκό περιβάλλον οδήγησε  τους επιστήμονες να υπερβάλουν σε σημείο ανακρίβειας για τα ευρήματα τους καθώς γεγονός είναι ότι μόλις το 10% των επιστημονικών ερευνών καταλήγουν τελικά στην σελίδα κάποιου επιστημονικού περιοδικού.

Από την άλλη μεριά είναι αξιοσημείωτο γεγονός ότι ερευνητικές προσπάθειες οι οποίες αποτυγχάνουν να αποδείξουν μια ερευνητική υπόθεση σπάνια γίνονται δεχτές για δημοσίευση. Αυτά τα «αρνητικά αποτελέσματα» αποτελούν μάλιστα μόλις το 14% του συνόλου των δημοσιευμένων επιστημονικών άρθρων όταν το 1990 το ποσοστό αυτό ήταν στο 30%. Η γνώση όμως για το τι είναι λάθος είναι τόσο σημαντική όσο η γνώση για το τι είναι σωστό και η μη δημοσίευση τέτοιων ευρημάτων σημαίνει ότι επιστήμονες χαραμίζουν χρόνο και χρήμα ερευνώντας πεδία τα οποία έχουν είδη ερευνηθεί από άλλους επιστήμονες.

Όλα αυτά συνθέτουν ένα ασταθές έδαφος σε μια κοινότητα που υποτίθεται ότι είναι αφοσιωμένη στην ανακάλυψη της αλήθειας για τον κόσμο γύρω μας.  Η επιστήμη συνήθως αποπνέει έναν καθολικό σεβασμό καθώς βασίζεται στην φιλοσοφία του να είναι σωστή τις περισσότερες φορές και να διορθώνει γρήγορα τα λάθη της. Τα  μονοπάτια που δεν οδηγούν πουθενά και ανοίγονται από φτωχά ευρήματα επιστημονικών ερευνών αποτελούν αναμφισβήτητα ένα μεγάλο εμπόδιο στην εξέλιξη της επιστήμης και την πρόοδο του ανθρώπινου είδους.

Διάβασε ακόμα

• Ο αόρατος μανδύας είναι πια πραγματικότητα!

• Μπορείς να πεθάνεις από την βαρεμάρα;

• Το ήξερες ότι μπορείς να δεις στο DNA σου, αν είσαι πρωινός ή βραδινός τύπος;