Η άνοιξη μπορεί σαν εποχή να προσφέρει ήλιο, ζέστη, λουλούδια, χαρούμενη διάθεση και μια πρώτη γεύση του καλοκαιριού, αλλά βασανίζει, επίσης, πολλούς με τις αλλεργίες που κυκλοφορούν. Τι είναι όμως η αλλεργία, πώς προκαλούνται στον οργανισμό, τι συμβαίνει στον οργανισμό μας, πώς εκδηλώνεται και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί;
Τις απαντήσεις για όλα αυτά τα ερωτήματα θα μας τις δώσει ο Ζώης Πάνος, τριτοετής στην Ιατρική Σχολή Αθηνών του ΕΚΠΑ, ο οποίος μοιράστηκε μαζί μας όλες τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε πάνω στο επίκαιρο θέμα – πρόβλημα των αλλεργιών.
Η αλλεργία πρόκειται για την υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε μια ουσία (αλλεργιογόνο) η οποία από μόνη της είναι φυσιολογικά ακίνδυνη. Στην ουσία, δηλαδή χτυπάει ένας λάθος συναγερμός για το ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο ενεργοποιείται τόσο έντονα, ώστε τείνει να βλάψει και φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού.
Παραδείγματα αλλεργιογόνων είναι η γύρη, το δηλητήριο της σφήκας και της μέλισσας, διάφορα τρόφιμα (π.χ. φυστίκια), διάφορα φάρμακα (π.χ. πενικιλίνη) κ.ά. Τα αλλεργιογόνα δεν προκαλούν αλλεργίες σε όλους τους ανθρώπους: πολλοί άνθρωποι δεν είναι αλλεργικοί σε κάποια ουσία, ενώ άλλοι είναι σε περισσότερες από μια.
Τι συμβαίνει στον οργανισμό μας όταν έχουμε αλλεργία;
Για να εκδηλώσει ο οργανισμός αλλεργία, πρέπει πρώτα να ευαισθητοποιηθεί στο αλλεργιογόνο. Ευαισθητοποίηση ονομάζεται η διαδικασία κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα, ερχόμενο σε επαφή με ένα αλλεργιογόνο, αντί να το αγνοήσει όπως θα ήταν το φυσιολογικό, δίνει το σήμα σε ειδικά κύτταρα να παράγουν αντισώματα για να καταπολεμήσουν το συγκεκριμένο αλλεργιογόνο.
Η ευαισθητοποίηση μπορεί να συμβεί οποτεδήποτε στη χρονική διάρκεια της ζωής του ατόμου, από την πρώτη φορά που θα έρθει σε επαφή με το αλλεργιογόνο, κατά την παιδική ηλικία, μέχρι την πολλοστή φορά στην ενήλικο ζωή. Τη χρονική στιγμή που θα συμβεί η ευαισθητοποίηση δεν εκδηλώνονται συμπτώματα αλλεργίας, γιατί το ανοσοποητικό σύστημα χρειάζεται κάποιες μέρες για να παράγει τα αντισώματα. Τη δεύτερη φορά που ο οργανισμός θα έρθει σε επαφή με το αλλεργιογόνο θα εκδηλωθεί η αλλεργία.
Τα αλλεργιογόνα μπορούν να εισέλθουν στον οργανισμό με 4 τρόπους: από το αναπνευστικό σύστημα με την εισπνοή, από το πεπτικό με την κατάποση, από το δέρμα όταν η κατασκευή του έχει μικρά κενά και με ένεση (π.χ. σε φάρμακα).
Όταν το αλλεργιογόνο εισέλθει στον οργανισμό θα έρθει σε επαφή με τα ειδικά για αυτό το συγκεκριμένο αλλεργιογόνο αντισώματα – τα οποία υπάρχουν παντού στο σώμα μας – και θα ενωθεί με αυτά. Η ένωση θα προκαλέσει μια σειρά γεγονότων στον οργανισμό, όπως είναι η ενεργοποίηση των κυττάρων που λέγονται μαστοκύτταρα και την απελευθέρωση μιας ουσίας που λέγεται ισταμίνη. Η ισταμίνη μαζί με άλλες ουσίες που παράγονται θα προκαλέσει τα συμπτώματα της αλλεργίας.
Πώς εκδηλώνεται μια αλλεργία;
Η αλλεργία μπορεί να εκδηλωθεί με έναν από τους παρακάτω τρόπους:
- ως ρινίτιδα, με φταρνίσματα, φαγούρα στη μύτη, καταρροή και μπούκωμα της μύτης
- ως επιπεφυκίτιδα, με φαγούρα, κοκκινίλα και δάκρυσμα των ματιών
- ως άσθμα, με βήχα και δύσπνοια
- ως δερματική αντίδραση, με κνίδωση, αγγειοοίδημα (πρήξιμο στα πιο μαλακά μέρη του σώματος, όπως βλέφαρα και χείλη) και με έντονη φαγούρα
- ως αντίδραση από το πεπτικό, με ναυτία, εμετούς, πόνο στην κοιλιά και διάρροια
- ως πτώση της πίεσης του αίματος, με ζάλη, διαταραχές στην όραση και λιποθυμία
- ως αναφυλακτική αντίδραση που αποτελεί συνδυασμό, σε άλλοτε άλλο βαθμό, των ανωτέρω εκδηλώσεων.
Πρόληψη και αντιμετώπιση:
Όταν ξέρουμε σε ποια ουσία είμαστε αλλεργικοί, θα πρέπει να αποφεύγουμε την έκθεση σε αυτή αν είναι δυνατόν ιδιαίτερα αν μπορεί να μας προκαλέσει ισχυρή αλλεργική αντίδραση, ένας αλλεργικός στα φυστίκια δηλαδή απάγορεύεται να τα καταναλώνει.
Σε εκδήλωση αλλεργίας, η αντιμετώπιση στοχεύει στην καταπολέμηση των συμπτωμάτων. Παραδείγματα αποτελούν η χρήση αποσυμφορητικών ρινός και αντιισταμινικών φαρμάκων. Σε σοβαρές μορφές αλλεργικής αντίδρασης (αναφυλαξία), πέφτει η αρτηριακή πίεση και αποφράσσονται οι αεραγωγοί, κατάσταση ιδιαίτερα απειλητική για τη ζωή. Σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται επειγόντως μεταφορά στο νοσοκομείο.
Ανοσοθεραπεία:
Συγκεκριμένες αλλεργίες μπορούν να θεραπευτούν με αυτό που κοινώς λέγεται ενέσεις αλλεργίας. Ένας άλλος όρος για αυτό τον τύπο θεραπείας είναι ανοσοθεραπεία. Η θεραπεία αυτή γίνεται με ένεση πολύ μικρών ποσοτήτων γνωστών αλλεργιογόνων κάτω από το δέρμα στο βραχίονα. Ο σκοπός είναι να ελαττωθεί η αντίδραση του ανοσοποιητικού σας συστήματος στα αλλεργιογόνα και να βοηθηθεί ο οργανισμός σας στο να μάθει να τα αποδέχεται ως αβλαβείς ουσίες, όπως είναι.
Ελπίζουμε να απαντήσαμε σε όλες σας τις απορίες και να σας βοηθήσαμε στο θέμα της πρόληψης και της αντιμετώπισης αυτού του μικρού βάσανου των αλλεργειών.
Επιμέλεια: Έφη Γκαραβέλα
Connect with us