Η φτώχεια χώρα δεν κοιτά…

Στον κόσμο του επιβεβλημένου δυτικού προτύπου και της ανεξήγητης ξενομανίας, τα πάντα φαντάζουν αληθοφανώς ιδανικά. Οι απαστράπτοντες γυάλινοι πύργοι των μεγαλουπόλεων, η καλοστημένη κρατική διοίκηση, τα τουριστικά πλακόστρωτα, όλα συνθέτουν το τοπίο μιας πολιτείας ευδαίμονος και ευνομούμενης. Πολλές φορές δε η γεωγραφική απόσταση προσθέτει στον εξωραϊσμό της εικόνας μιας χώρας που ήδη βρίσκεται ψηλά στην υπόληψη των πολιτών του κόσμου.
Προς αποφυγή οποιωνδήποτε παρεξηγήσεων, κανείς δεν μπορεί να αντιλέξει πως οι χώρες της Δύσης είναι πράγματι προηγμένες. Δεν είναι ψέμα, για παράδειγμα, πως η Γαλλία έχει φτάσει σε τέτοιο επίπεδο κοινωνικού πολιτισμού ώστε να θεσπίζει νόμους απαγορευτικούς της ρίψης φαγητών στα σκουπίδια και της διανομής τους σε ιδρύματα. Ούτε (είναι) υπερβολή πως το γερμανικό κράτος Πρόνοιας λειτουργεί σαν καλοδουλεμένη μηχανή και προκαλεί απανωτές ημικρανίες στους Βαλκάνιους. 
Εδώ, όμως, ακριβώς έγκειται το πρόβλημα. Πίσω από τους καλά γυαλισμένους καθρέπτες των ιστορικών πρωτευουσών της Ευρώπης και του κόσμου, πίσω από τις περίτεχνες όψεις των μουσείων και τα σκαλιστά καμπαναριά των διάφορων μητροπόλεων κρύβεται η φτώχεια, οι ταλαιπωρημένοι άστεγοι και οι πλανόδιοι. Οι ίδιοι άστεγοι και πλανόδιοι, που σε άλλα εδάφη θεωρούνται δεδομένοι, ενώ σε άλλα απλώς αντισυμβατικοί με το γενικότερο τοπίο.
Δεν ξέρω κατά πόσο αυτή η αντίληψη είναι λογική αντίδραση ή γνήσια εθελοτυφλία. Με άλλα λόγια κατά πόσο είναι δικαιολογημένο να εξιδανικεύουμε τόσο πολύ το βιοτικό επίπεδο μιας χώρας, σε σημείο να φτάνουμε στο υπερβολικό συμπέρασμα πως αυτή έχει εξαλείψει το προαιώνιο ζήτημα της φτώχειας.
Δεν θέλω να πιστεύω, ακόμη, πως αυτή η άκρατη ξενολαγνεία είναι αποκλειστικό σύμπτωμα του Έλληνα, αλλά κάθε μέσου ανθρώπου που συνηθισμένος στην αβεβαιότητα θαμπώνεται από καθετί ελαφρώς ανώτερο. Όταν έχεις εθιστεί στη μετριότητα, αντιμετωπίζεις δύο είδους προβλήματα. Πρώτον, πολύ δύσκολα ξεφεύγεις από αυτήν. Το μέτριο δεν είναι άριστο, ούτε όμως χείριστο. Για όσους έχουν μάθει να διάγουν τον βίο τους χωρίς δυσκολίες αλλά με ικανοποιητικά αποτελέσματα, η μετριότητα προσφέρει μια απίστευτη αίσθηση βολέματος. Και άλλωστε, όταν είσαι βολεμένος, γιατί να θες να παλέψεις για κάτι ανώτερο;
Δεύτερον, ακόμα και αυτοί οι άνθρωποι περνούν παροξυσμούς αυτογνωσίας. Σε αυτές τις ενέσεις ρεαλισμού αντιλαμβάνονται πως υπάρχουν και άλλες καταστάσεις, ποιοτικά πολύ ανώτερες από αυτές που οι ίδιοι βιώνουν κατ’ επιλογή. Και τότε εντυπωσιάζονται από οτιδήποτε ξεπερνά τις προσδοκίες τους. Πράγμα καθόλου δύσκολο, όταν αυτές κυμαίνονται σε επίπεδα μετριότητας. 
Για αυτό πλάθουν έναν ονειρικό κόσμο, ή μάλλον, μια ψευδαίσθηση ονειρικού κόσμου γύρω από τις πόλεις του εξωτερικού. Και σοκάρονται τη στιγμή που συνειδητοποιούν πως ακόμα και αυτές πάσχουν από φαινόμενα διαχρονικά. Άλλωστε η φτώχεια χώρα δεν κοιτά. Ας μην σοκαριζόμαστε ή εντυπωσιαζόμαστε, λοιπόν, από την κάθε ξενόφερτη πραγματικότητα. Γιατί έτσι δεν προδίδουμε τίποτε άλλο παρά τον μίζερο και βολικό εθισμό μας στη μετριότητα. Και αυτός, σίγουρα, δεν πρόκειται να μας βγει σε καλό.