Είναι χρονιάρες μέρες, η κίνηση του φαγητού τείνει να γίνει μηχανικός εθισμός, το αλκοόλ ρέει άφθονο, το ευχολόγιο δεν έχει τελειωμό, γλυκόλογα να φαν’ κι οι κότες. Υπάρχουν φυσικά κι εκείνες οι προσωπικές στιγμές εσωτερικής ανασκόπησης που ψάχνεις κάτι το οποίο ίσως να έκανε σημαντική τη χρονιά που σου πέρασε. Το ανακαλείς, χαμογελάς σαν παιδί για λίγα δεύτερα, αναπτερώνεται το ηθικό σου για μια στιγμή και έπειτα ψάχνεις μέσα σε ένα κάρο ευχές την δικιά σου ιδιαίτερη λέξη που θα έχεις οδηγό την νέα χρονιά.
Πράγμα αξιοπερίεργο που λέτε, εγώ την βρήκα έχοντας δει την καινούρια ταινία του Πακαλιάτη, (να λείπουν τα αναμενόμενα υποτιμητικά γελάκια) αφήνοντας τα μελομακάρονα για λίγο στην ησυχία τους και πιάνοντας βιαστικά ένα στυλό. Μέσα σε μια αντίδραση μεταξύ χάσκοντος με το στόμα ανοιχτό και εκστασιασμένου νεολαίου. Είδα λοιπόν, τρείς ερωτικές ιστορίες με φόντο μια αρρωστημένη κοινωνική παθογένεια, που όλες τους είχανε κάτι κοινό, το βαρυσήμαντο της εξωτερίκευσης των συναισθημάτων.
Μπορεί να εμμένεις σε μια εσωτερική επίκριση κατά των πάντων γύρω σου, να καταριέσαι θεούς και δαίμονες, πάντα όμως με μια εσωστρέφεια που είναι καταδικασμένη να αποτύχει. Ένα πράγμα είναι αναμφισβήτητο στην ταινία, ο φόβος της έκφρασης, είτε με την μορφή της σιωπηλής ανέχειας, είτε με εκείνη της ανεκδήλωτης αγάπης, δεν είναι τίποτε παραπάνω από μια τροχοπέδη. Μπορεί να είσαι η τυπική νοικοκυρά που πνευματικός της είναι ο νεροχύτης και άπιαστος πόθος η δυνητική εκείνη χειραφέτηση της συνοδευμένη με μπινελίκια για μια μίζερη ζωή, μπορεί να είσαι ο ξεγραμμένος γεροντάκος που απλά περιφέρεται από εδώ κι από εκεί ή πάλι να είσαι το παθιάρικο νεαρό που δεν σκιάζεται από τίποτα. Όπως και να χει το βέβαιο είναι ότι εάν κιοτέψεις να εκφραστείς έχεις χάσει.
Όπως ήταν φυσικό, και ως γνωστό θύμα μανιώδους συνειρμικότητας, μου σκάλωσαν στο κεφάλι ορισμένα φιλοσοφικά σοφίσματα. Ένας μουσάτος της αρχαιότητας κι ένας «σεξομανής» ψυχίατρος είχανε κάποτε πει ότι αυτός εδώ ο κόσμος είναι μια διαρκής διαδοχή του καλού και του κακού. Αφενός ο υλιστής Εμπεδοκλής με το «νείκος» και την «φιλότητα» που το ένα τρώει το άλλο στο σύμπαν μας, και αφετέρου στην άλλη άκρη ο Φρόυντ που υποστήριζε ότι κάθε φορά που φοράμε τις πυτζάμες μας και οριζοντιωνόμαστε ροχαλίζοντας, βιώνουμε ένα μικρό δήγμα θανάτου. Αντίθετο του είναι η ζωή, η δημιουργία, ο έρωτας.
Αναπόδεικτες θεωρίες και μπλαμπλα τα λόγια τους; Ίσως να ναι κι έτσι. Όμως ακόμη κι αν αφαιρέσουμε την υπαρξιακή υπόσταση, τότε σε κοινωνικό επίπεδο το μίσος και η αγάπη εξακολουθούν να υπάρχουν και να συγκρούονται, ακόμη και μέσα σε εμάς τους ίδιους. Δεν υπάρχει αμφιβολία για αυτό. Μπορεί οι θεωρίες αυτές να είναι ολίγον τι πεσιμιστικές ή τουλάχιστον κάθε άλλο παρά ουτοπικές όπως εκείνες με τον τόσο ποθητό «πανάγαθο άνθρωπο» που δεν έχει ανάγκη από σωφρονισμό και νόμους, όμως υποδεικνύουν ότι μπορούμε να δώσουμε ένα χεράκι στην φιλότητα στον αδιάκοπο αλληλοσπαραχτικό της αγώνα.
Ναι, ξέρω, κάπου εδώ είναι που πρέπει να τίθεται νοητά μια αναμενόμενη ερώτηση. Πως διάολο γίνεται να μπαίνουν στο χωνευτήρι τρεις ερωτικές ιστορίες, μερικά φιλοσοφικά γενικόλογα και το Christmas spirit των ημερών; Μικρόβιο βλέπετε ο συνειρμός, όμως οι ιστορίες αυτές είναι απλά η επιτομή της ανάγκης για εκφραστικότητα, εξωτερίκευση των συναισθημάτων, δημιουργικότητα. Γιατί πως γίνεται να στρατευτείς υπέρ της φιλότητας εάν κρατάς αυτήν μόνο για τον εαυτό σου; Πως γίνεται να δημιουργήσεις εάν παραμένεις ένα δειλό αντικείμενο συναισθηματικής εσωστρέφειας;
Δίχως λοιπόν να πράξεις, η φιλότητα δεν έχει στον ήλιο μοίρα και το νείκος κάνει πάρτυ. Μπορεί να ξεχώρισαν οι μαέστροι των ιδεών στο πέρασμα των χρόνων, όμως είσαι εδώ για έναν και μόνο διαολεμένο λόγο, για να πράξεις. (Τι πράγμα κι αυτή η σοφία των μαέστρων, δεν με αφήνουν σε ησυχία.) Είναι ο Γκάντι με το «ένας άνθρωπος είναι οι πράξεις του, ότι έχει κάνει, ότι θα κάνει, τίποτε άλλο» και ο Καζαντζάκης με εκείνο το ρομαντικό «η πιο στερνή, η πιο ιερή μορφή της θεωρίας είναι η πράξη», αμφότεροι μας φωνάζουν αδιάκοπα όσο εμείς μένουμε παγιδευμένοι σε ένα σάρκινο ρούχο.
Κλείνοντας αυτό το εορταστικό, συνειρμικό παραλήρημα, είναι όντως κρίμα να περνάς από τον κόσμο δίχως καν να τον ακουμπήσεις. Για αυτό και ανάμεσα σε άλλες πολλές βαρυσήμαντες λέξεις, η «έκφραση» είναι η λέξη μου για το 2016. Γιατί μπορεί η αγάπη να είναι καραμέλα στις μέρες των γιορτών, μπορεί να την πιπιλίζουμε ξανά και ξανά, όμως δίχως την έκφραση εκείνη απλά κοιμάται.
Για το mystudentpass.gr, Γιώργος Ψωμιάδης
Connect with us