Το πείραμα συμμόρφωσης του Asch


Κατά την δεκαετία του 1950 ο Solomon Asch , Αμερικάνος ψυχολόγος και πρωτοπόρος στην κοινωνική ψυχολογία διεξήγαγε μία σείρα από πειράματα με σκοπό να εξετάσει την ανθρώπινη συμπεριφορά σε συνθήκες κοινωνικής πίεσης.

Αρχικά, στο πείραμα έλαβαν μέρος άνδρες φοιτητές, όπου ο καθένας μπήκε σε μία ομάδα με 5-7 συνεργάτες του Asch, οι οποίοι όμως παρόλο που γνώριζαν τον πραγματικό σκοπό του πειράματος, παρουσιάζονταν στον κάθε πραγματικό συμμετέχοντα ως επίσης απλοί συμμετέχοντες. Αυτό που τους ζητόυσαν ήταν να λάβουν μέρος σε ένα υποτιθέμενο απλό οπτικό τεστ. Συγκεκριμένα, τους έδειχναν μία κάρτα με μία γραμμή και μία κάρτα με άλλες 3 γραμμές, και οι συμμετέχοντες έπρεπε να πουν ποιά γραμμή από την δεύτερη κάρτα αντιστοιχεί σε μήκος με την γραμμή της πρώτης κάρτας. ash-experimentΟ πραγματικός συμμετέχοντας απαντούσε είτε τελευταίος είτε προτελευταίος. Σε κάθε ομάδα έδειχναν 18 συνδιασμούς καρτών. Στις 2 πρώτες δοκιμές, με στόχο να κάνουν τον πραγματικό συμμετέχοντα να νιώσει άνετα, αυτός μαζί με τους υπόλοιπους συμμετέχοντες έδωσαν την προφανή σωστή απάντηση. Στην συνέχεια, οι συνεργάτες του άρχισαν να δίνουν λανθασμένες απαντήσεις. Από τις 18 δοκιμές λοιπόν, στις 12 δοκιμές οι συνεργάτες του Asch απαντούσαν λανθασμένα χωρίς όμως να δείξουν καμία αμφιβολία για την απάντησή τους, με σκοπό να εξετάσουν εάν οι συμμετέχοντες θα αλλάζαν την απάντησή τους σε κάτι πολύ προφανές, ώστε να συμμορφωθούν με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας.

Μόλις το πείραμα ολοκληρωνόταν, ακολουθούσε ατομική συνέντευξη με τον κάθε συμμετέχοντα στον οποίο εξηγούσαν τον πραγματικό σκοπό του πειράματος και αυτό που παρατηρήθηκε ήταν ότι δεν παραδέχονταν ότι ακολούθησαν την κοινή γνώμη αποσιωπόντας την δική τους, αλλά ότι ήταν δικό τους λάθος από απροσεξία και κακή εκτίμηση. Από το πείραμα αυτό ο Asch έβγαλε συμπεράσματα και για τις ατομικές διαφορές μεταξύ των συμμετοχόντων.

Αυτό που φάνηκε από τις απαντήσεις τους ήταν πως οι αληθινοί συμμετέχοντες συμμορφώθηκαν με το 37% των λανθασμένων απαντήσεων. Το 75% συμμορφώθηκε σε τουλάχιστον μία λανθασμένη απάντηση, το 25% δεν συμμορφώθηκε σε καμία, ενώ το 5 % συμμορφώθηκε σε κάθε λανθασμένη απάντηση. Έτσι, λοιπόν, μερικοί ήταν αυτοί που πίστευαν ότι οι απαντήσεις της πλειοψηφίας είναι και οι σωστές,κάτι που ονομάστηκε πληροφοριακή συμμόρφωση, άλλοι αμφισβητώντας τον εαυτό τους πίστευαν ότι εκείνοι κάνουν λάθος και ότι η πλειοψηφία είναι σωστή και άλλοι που παρόλο που έβλεπαν ότι η απάντηση της πλειοψηφίας ήταν λάθος απαντούσαν το ίδιο για να μην νιώσουν μειονεκτικά, για να μην δεχτούν την απόρριψη από την ομάδα λόγω αποκλίνουσας συμπεριφοράς, κάτι που ονομάστηκε κανονιστική συμμόρφωση.

Στην συνέχεια ο Asch, εμπλούτισε το πείραμά του και με άλλες μεθόδους. Σε κάποιες περιπτώσεις έβαλε και έναν συνέταιρο, ο οποίος ήταν ή ένας πραγματικός συμμετέχων ή ένας συνεργάτης του Asch ο οποίος όμως απαντούσε σωστά στις ερωτήσεις, κάτι που έδειξε την μείωση της συμμόρφωσης με την πλειοψηφία. Μείωση της συμμόρφωσης παρατηρήθηκε και όταν ζητήθηκε στον συμμετέχων να δίνει γραπτά τις απαντήσεις του, αφού πλέον δεν θα αντιμετώπιζε την κριτική της υπόλοιπης ομάδας.

Ο Asch με το πείραμα αυτό απέδειξε την κοινωνική προσαρμογή, δηλαδή ότι πολλοί άνθρωποι συμμορφώνονται με την άποψη της πλειοψηφίας, ακόμα και όταν βλέπουν ότι αυτή είναι λανθασμένη, γεγονός που απέδειξε την επιθυμία τους για ορθή συμπεριφορά αλλά και την επιθυμία να γίνονται αποδεκτοί από το σύνολο.

Στο πείραμα αυτό γίνεται φανερό το πως μπορούν εύκολα να περαστούν ιδέες και τρόποι ζωής, τους οποίους εμείς ίσως αρχικά να απορρίπταμε, αλλά εν τέλει ύστερα από κοινωνική πίεση αποδεχόμαστε. Έχουμε ανάγκη να είμαστε αρεστοί και να ανήκουμε σε μία ομάδα, αποσιωπόντας πολλές φορές την δική μας άποψη στον βωμό αυτής της συλλογικότητας. Υπάρχει φόβος πως το διαφορετικό είναι και κατακριτέο. Με αυτόν τον τρόπο πολλές φορές η ελευθερία της έκφρασης αντικαθίσταται από την επιβλητικότητα της κοινής γνώμης. Πόσες φορές άραγε έχουμε ακούσει ή έχουμε οι ίδιοι πει την φράση “ Αφού ολοί αυτό κάνουν…”;

Στο παρακάτω βίντεο φαίνονται στιγμιότυπα του πειράματος:

Γράφει η Αργυρώ Σαμιώτη


Σας άρεσε το άρθρο; Μοιραστείτε το!!

2
5 shares, 2 points

What's Your Reaction?

Angry Angry
0
Angry
Cute Cute
0
Cute
Fail Fail
0
Fail
Geeky Geeky
4
Geeky
Lol Lol
0
Lol
Love Love
0
Love
OMG OMG
0
OMG
Win Win
1
Win
WTF WTF
1
WTF
argiro

Το πείραμα συμμόρφωσης του Asch

συνδέσου

Γίνε μέλος του #MSP
Don't have an account?
Εγγράψου

reset password

Εγγράψου

Γίνε μέλος του #MSP

Captcha!
Choose A Format
Gif
GIF format